"ဗုဒၶသာသနာ၀င္ အစစ္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ႀကီး"

ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ဟုဆုိလွ်င္ အျခားဘာသာ သာသနာတုိ႔ႏွင့္လုံး၀ မသက္ဆုိင္ေၾကာင္း, ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႏွင့္သာလွ်င္ သက္ဆုိင္၍ ဗုဒၶသာသနာေတာ္တြင္း တရားသာလွ်င္ ျဖစ္ေၾကာင္း, မူလပဘ၀အားျဖင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ကုိယ္ေတာ္တုိင္ ေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာ တရားေတာ္ ျဖစ္ေၾကာင္မ်ား ထင္႐ွားေဖာ္ျပလ်က္ ႐ွိေပသည္၊ ယင္း ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္သည္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္၌အေရးႀကီးေသာ အပုိင္းက႑ တခုအျဖစ္ျဖင့္ ပါ၀င္လ်က္႐ွိေပ၏၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္၀ိပႆနာေယာဂီပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ ပစၥယပရိဂၢဟဉာဏ္အဆင့္သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ ယင္းပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားကုိ အက်ဥ္းအားျဖင့္ျဖစ္ေစ, အက်ယ္အားျဖင့္ျဖစ္ေစ ထုိက္သည္အားေလ်ာ္စြာ မုခ်သိအပ္ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေပသည္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားသည္ဤပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ကုိအႀကိမ္တရာမကမ်ားစြာပင္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေပ
သည္။
ဤတရားကုိ သိလွ်င္ ရမည့္ အက်ဳိးမ်ား
ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကုိသိလွ်င္ ““ကုိယ့္ခ်မ္းသာ ဆင္းရဲကုိ ကုိယ္တုိင္ျပဳသည္, သူတပါးကျပဳသည္””စသည္ျဖင့္ ယူမွားေသာဒိ႒ိကင္းေၾကာင္းကုိလည္းေကာင္း (နိဒါန၀ဂၢသံယုတ္ အေစလ ကႆပသုတ္ စသည္)၊ သမၼာဒိ႒ိ-အယူမွန္႐ွိသူ ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ လည္းေကာင္း (၎ ကစၥာနေဂါတၱသုတ္)၊ သမဏ-ကိေလသာၿငိမ္းေသာ ရဟန္းအစစ္ျဖစ္ေၾကာင္း, ျဗာဟၼဏ-မေကာင္းမႈကုိ ပယ္ထုတ္ၿပီးေသာ သူျမတ္အစစ္ ျဖစ္ေၾကာင္းကုိလည္းေကာင္း(၎-သမဏ ျဗာဟၼဏသုတ္)၊ ေသကၡဉာဏ္ႏွင့္ျပည့္စုံသူတရားအလ်ဥ္သုိ႔ေရာက္သူ အၿမိဳက္နိဗၺာန္တံခါး၀သုိ႔ေရာက္သူ မည္ေၾကာင္းကုိလည္းေကာင္း (၎-ပစၥယသုတ္) ဤသုိ႔ စသည္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ သိျခင္း၏အက်ဳိးမ်ားကုိဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကား ေဖာ္ျပေတာ္မူခဲ့ေပသည္။
ခက္ခဲ၍ ဖြင့္ျပေတာ္မူၾကသည္
သုိ႔ေသာ္ ယင္း ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္သည္ သိလြယ္ေသာ တရားကား မဟုတ္ေပ၊ အလြန္နက္နဲ၍ သိႏုိင္ခဲေသာတရားသာ ျဖစ္ေပသည္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ဒီဃနိကာယ္ မဟာ၀ဂ္ မဟာနိဒါနသုတ္၌ ပဋိစၥသပၸါဒ္တရားသည္ နက္နဲ၍ နက္နဲေယာင္ ထင္ေၾကာင္း, ယင္း ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားကုိ မသိရျခင္းေၾကာင့္သတၱ၀ါအေပါင္းသည္သံသရာကုိမေက်ာ္လြန္ႏုိင္ပဲဆင္းရဲဒုကၡ ေရာက္ေနၾကရေၾကာင္းမ်ားကုိေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေပသည္၊ယင္းသုိ႔နက္နဲ၍အသိခက္ေသာေၾကာင့္ပင္ ေ႐ွးေ႐ွးေသာဆရာျမတ္တုိ႔သည္ ဤပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားကုိ မိမိတုိ႔ဉာဏ္စြမ္း႐ွိသမွ် ေခတ္ကာလအားေလ်ာ္စြာဖြင့္ျပေဟာၾကား ေရးသားေတာ္ မူခဲ့ၾကေပသည္။
သုိ႔ေသာ္ သမုဒၵရာေရသည္ မည္ေ႐ြ႕မည္မွ်ပင္ ခပ္ယူေသာ္လည္း မကုန္ႏုိင္သကဲ့သုိ႔ ယင္း ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားေတာ္သည္လည္း ဖြင့္ျပ၍ကား မကုန္ႏုိင္ေပ၊ အက်ယ္ဖြင့္ျပ ေဟာၾကား ေရးသား ထုတ္ေဖာ္ရန္ လုိလ်က္သာ ႐ွိေခ်သည္။
၁၁-သီတင္းတိတိ အက်ယ္ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္
ထုိ႔ေၾကာင့္ ေက်းဇူး႐ွင္ မဟာစည္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္လည္း ဤပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ကုိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔သာသနာ့ရိပ္သာ ဖလ္ယဥ္ဓမၼာ႐ုံႀကီး၌ မ်ားစြာေသာ ရဟန္း ႐ွင္ လူ ပရိသတ္တုိ႔အား ၁၃၂၄-ခု နယုန္လျပည့္ေက်ာ္ ၈-ရက္ေန႔မွစ၍ ၁၁-သီတင္းတုိင္တုိင္ စိတ္ပါ၀င္စားသူတုိင္း သိနားလည္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ အက်ယ္ဖြင့္ျပလ်က္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေပသည္၊ ထုိသုိ႔ ေဟာၾကားစဥ္ကာလက (ဗုဒၶသာသနာႏုဂၢဟအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အက်ဳိးေတာ္ေဆာင္) ဦးသိန္းေအာင္ႏွင့္ (ဒုတိယတရားမ တရားသူႀကီး ဦးသိန္းဟန္တုိ႔က ထပ္ကာထပ္ကာ နာယူႏုိင္ရန္ ရည္သန္ေမွ်ာ္လင့္လ်က္ တိတ္ရီေကာ္ဒါေခၚ အသံဖမ္းစက္မ်ားျဖင့္ တရားသံကုိ ဖမ္းယူထားခဲ့ၾကေပသည္၊ ယင္းတရားသံကုိ (ဟုိစဥ္အခါက ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ သာသနာ့ရိပ္သာ၌နည္းျပကမၼ႒ာနာစရိယအျဖစ္ျဖင့္ ေဆာင္႐ြက္လ်က္႐ွိေသာ) အ႐ွင္၀ဏၰိတမေထရ္ (ယခု ဖ်ာပုံ သာသနာ့ရိပ္သာ ဆရာေတာ္)က တပည့္ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ တိတ္ေခြမွထုတ္ယူကာ လက္ေရး စာမူၾကမ္းအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ေစခဲ့ေပသည္၊ တဖန္ ထုိလက္ေရး စာမူၾကမ္းကုိ (ဒုတိယ တရားမ တရားသူႀကီး) ဦးသိန္းဟန္က တုိက္ပ္႐ုိက္ စာမူၾကမ္းအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ေစခဲ့ေပသည္။
ဗုဒၶ ဓမၼ ေလာက စာေစာင္၌ တင္ျပျခင္း
ထုိသုိ႔ တုိက္ပ႐ုိက္ စာမူၾကမ္းျဖစ္ၿပီးေသာအခါ၌ ဗုဒၶ ဓမၼ ေလာက စာေစာင္ အယ္ဒီတာ ဦးေအာင္ျမင့္က ဗုဒၶ ဓမၼေလာကစာေစာင္၌ ယင္း ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားေတာ္ႀကီးကုိ တင္ျပလုိေၾကာင္း ေက်းဇူး႐ွင္ မဟာစည္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးထံ၌ ခြင့္ပန္ေလွ်ာက္ထားခဲ့ေလသည္၊ ထုိေလွ်ာက္ထားခ်က္အရ စာမူေခ်ာအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ေအာင္သုတ္သင္ ျပင္ဆင္ရန္အတြက္(ဗုဒၶသာသနာႏုဂၢဟအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အက်ဳိးေတာ္
ေဆာင္) ဦးသိန္းေအာင္က ကမၼ႒ာနာစရိယ အ႐ွင္၀ဏၰိတထံမွ တုိက္ပ႐ုိက္မူၾကမ္းပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားေတာ္ စာအုပ္ႀကီးကုိ ေတာင္းယူခဲ့ကာ ေက်းဇူး႐ွင္ မဟာစည္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးလက္သုိ႔ ဆက္ကပ္လုိက္ေပသည္၊ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ထုိစာမူၾကမ္းကုိ စာမူေခ်ာအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ေအာင္ သုတ္သင္ ျပင္ဆင္ေပးသျဖင့္ ဗုဒၶဓမၼ ေလာကစာေစာင္၌ တပုိင္းခ်င္း တပုိင္းခ်င္း တင္ျပခဲ့ရာ စာ႐ႈသူ အေပါင္းတုိ႔မွာ အလြန္ ႏွစ္သက္ၾကလ်က္ စာအုပ္အျဖစ္ျဖင့္ တေပါင္းတည္း အျပည့္အစုံၾကည့္႐ႈလုိေသာ စိတ္ဆႏၵျပင္းျပစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ၾကေလသည္၊ အခ်ဳိ႕က စာအုပ္ပုံႏွိပ္ၿပီး ႐ွိလိမ့္မည္ အထင္ႏွင့္စာအုပ္တင္ပုိ႔ရန္ အမွာစာမ်ားျဖင့္ ေတာင္းဆုိၾကေလသည္၊ အခ်ဳိ႕ကလည္း စာအုပ္အျဖစ္ျဖင့္ ပုံႏွိပ္ျဖန္႔ေ၀ရန္ေတာင္းပန္ၾကေလသည္။
ပုံႏွိပ္စာအုပ္အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ျခင္း
သုိ႔ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ (ဗုဒၶသာသနာႏုဂၢဟအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အက်ဳိးေတာ္ေဆာင္) ဦးသိန္းေအာင္က အဆုိပါ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ကုိစာအုပ္အျဖစ္ျဖင့္ပုံႏွိပ္ျဖန္႔ေ၀ခြင့္ျပဳပါရန္ ေက်းဇူး႐ွင္မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးအား ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထားေလသည္၊ထုိေလွ်ာက္ထား ေတာင္းပန္ခ်က္အရဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးထံမွ သေဘာတူ ခြင့္ျပဳခ်က္ရသျဖင့္ ဓမၼေဒသနာျဖန္႔ခ်ီေရး စာေပတုိက္မွ ““ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ႀကီး””ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ ပုံႏွိပ္ျဖန္႔ေ၀လုိက္ေပသည္။
ဤတရားေတာ္ႀကီး၏ ထူးျခားခ်က္မ်ား
ဤ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ႀကီး၏ ထူးျခားခ်က္မ်ားမွာ-
(၁) ေယဘုယ်အားျဖင့္ နားလည္လြယ္ေသာ အရပ္သုံး ျမန္မာစကား ႐ုိး႐ုိးျဖင့္
ေဟာထားျခင္း။
(၂) အတုိခ်ဳပ္ ေဆာင္မွတ္ထားႏုိင္ရန္ လကၤာစကားေျပ ေဆာင္ပုဒ္မ်ားျဖင့္ ေဟာထားျခင္း။
(၃) သာဓက၀တၳဳမ်ားကုိလည္း အရာအားေလ်ာ္စြာ ေဆာင္ျပထားျခင္း။
(၄) ေလးနက္ခုိင္မာေသာ အသင့္ယုတၱိႏွင့္ တိက်ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္အမ်ဳိးမ်ဳိး,
ေပၚလြင္ထင္႐ွားေသာ ဥပမာ စသည္တုိ႔ျဖင့္ တန္ဆာဆင္၍ ေဟာထားျခင္း။
(၅) ပါဠိကုိ ျမန္မာျပန္ရာ၌ သိလြယ္ေသာ ေ၀ါဟာရတုိ႔ျဖင့္ ျပန္ဆုိ၍ ေဟာထားျခင္း။
(၆) စာေတြ႕မွ်မဟုတ္ပဲ ကုိယ္ေတြ႕ျဖင့္ ႏႈိင္းခ်ိန္ႏုိင္ေအာင္ ေဖၚျပလ်က္ ေဟာထားျခင္း။
(၇) သုတမယ, စိႏၲာမယျဖင့္သာ မဟုတ္ပဲ ဘာ၀နာမယျဖင့္လည္းသိနားလည္ႏုိင္ေအာင္ေဟာထားျခင္း စသည္တုိ႔ ျဖစ္ေပသည္။
အထက္ပါ ထူးျခားခ်က္တုိ႔တြင္ အမွတ္-၁-၂-၃-၄-ထူးျခားခ်က္မ်ားမွာ အလြန္ထင္႐ွားပါသည္၊ ဤစာအုပ္ကုိ ဖတ္သြားယင္းပင္ ၎တုိ႔ကုိ သေဘာေပါက္သြားႏုိင္ပါသည္၊ အမွတ္-၅-၆-၇ ထူးျခားခ်က္တုိ႔ႏွင့္ စပ္၍မ ူဤနိဒါန္းကပင္အနည္းငယ္ အရိပ္အႁမက္မွ် ေဖာ္ျပလုိပါသည္။
သိလြယ္ေသာေ၀ါဟာရျဖင့္ ျပန္ဆုိျခင္း
ထုိတြင္ အမွတ္ ၅-အရ အနည္းငယ္ ေဖာ္ျပရလွ်င္ အပၸဋိပတၱိ အ၀ိဇၨာႏွင့္ မိစၦာပဋိပတၱိ အ၀ိဇၨာတုိ႔ကုိ-
““အမွန္မသြား၊ အမွားျမင္ကာ၊ အ၀ိဇၨာေၾကာင့္””ဟု (ႏွာ ၂၃-၃၀စသည္) ေပၚလြင္ထင္႐ွားေသာ ေ၀ါဟာရစကားျဖင့္
ျပန္ဆုိေဖာ္ျပထားသည္၊ ယင္းမူလေဆာင္ပုဒ္၏ အက်ယ္ျပ ေဆာင္ပုဒ္တုိ႔၌လည္း-
““ျမင္တုိင္း ၾကားတုိင္း ေတြ႕တုိင္း သိတုိင္း ဒြါရ ၆-ပါးက ထင္ေပၚလာသမွ် ဆင္းရဲေတြကုိ ဆင္းရဲဟု မထင္မသိတာက အ၀ိဇၨာ၊ ထုိဆင္းရဲတရားေတြကုိပင္ ခ်မ္းသာဟု ထင္တာကလဲ အ၀ိဇၨာ””ဟု (ႏွာ ၂၉)-
ဤသုိ႔စသည္ျဖင့္ လူတုိင္းပင္သေဘာေပါက္ သိနားလည္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ သ႐ုပ္ေဖာ္လ်က္ ျပဆုိထားေပသည္။
ထုိ႔ျပင္ အ၀ိဇၨာေၾကာင့္ သခၤါရတုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္ဟူရာ၌ အ၀ိဇၨာႏွင့္သခၤါရတုိ႔ မည္သုိ႔ဆက္သြယ္သည္ ဟူေသာအခ်က္ကုိလည္း ေပၚလြင္ေစရန္-
““အ၀ိဇၨာေၾကာင့္၊ ခ်မ္းသာလိမ့္ႏုိး၊ ရည္ေမွ်ာ္ကုိးလ်က္၊ သုံးမ်ဳိးမႈကံ၊ ျပဳစီမံ၍””ဟု (ႏွာ ၃၀-စသည္) ခ်မ္းသာလိမ့္
မည္ထင္ေသာ ရည္ေမွ်ာ္ခ်က္ျဖင့္ ဆက္စပ္ေၾကာင္းကုိ ျဖည့္စြက္လ်က္ ျပဆုိထားေပသည္။
ထုိ႔ျပင္ သခၤါရာ-ပုဒ္ကုိလည္း ““သုံးမ်ဳိးမႈကံ၊ ျပဳစီမံ၍””ဟု ေပၚလြင္ေသာ ေ၀ါဟာရျဖင့္ ျပန္ဆုိထားေပသည္။
ထုိ႔ျပင္ အကုသလ၀ိပါကစကၡဳ၀ိညာဏံ-ပုဒ္ကုိ ““မေကာင္းတာကုိ ျမင္ရတဲ့စိတ္””ဟူ၍လည္းေကာင္း (ႏွာ-၇၆)၊
ကုသလ ၀ိပါကစကၡဳ၀ိညာဏံ-ပုဒ္ကုိ ““ေကာင္းတာျမင္တဲ့စိတ္”” ဟူ၍လည္းေကာင္း (ႏွာ-၇၇) ဤသုိ႔စသည္ျဖင့္ လူတုိင္းသိလြယ္ေအာင္ ျပန္ဆုိထားေပသည္။
ဤပုံဤနည္းအတုိင္း သိလြယ္ေသာ ေ၀ါဟာရတုိ႔ျဖင့္ ျပန္ဆုိထားသည္ကုိ ဤပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရာေတာ္ႀကီး စာအုပ္
၀ယ္ ေနရာေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔၌ ေတြ႕ရပါလိမ့္မည္။
ကုိယ္ေတြ႕ျဖင့္ ႏႈိင္းခ်ိန္ႏုိင္ေအာင္ ျပျခင္း
အမွတ္ (၆) အရ ထူးျခားခ်က္အနည္းငယ္ကုိ ေဖာ္ျပရလွ်င္ သခၤါရေၾကာင့္ ၀ိညာဏ္ျဖစ္သည္ ဟူရာ၌ ဘ၀သစ္
ပဋိသေႏၶ၀ိညာဏ္ျဖစ္ပုံကုိ ေယာဂီတုိ႔၏ ကုိယ္ေတြ႕ဉာဏ္ျဖင့္ ႏႈိင္းခ်ိန္ႏုိင္ေအာင္ ႐ွင္းလင္းျပဆုိထားသည္မွာ အလြန္ပင္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းလွပါသည္၊ ျပဆုိပုံကေတာ့-သခၤါရေၾကာင့္ ဘ၀သစ္ ပဋိသေႏၶ၀ိညာဏ္ ျဖစ္တယ္ဆုိတာဟာ အသိခက္ေၾကာင္း, သိဖုိ႔လဲ အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင္း, အဲဒီအခ်က္ကုိမသိလွ်င္ မိစၦာဒိ႒ိျဖစ္စရာ အကြက္ႀကီးတခု ျဖစ္သည္ဟု လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက မိန္႔မွာသြားေၾကာင္း, ထုိသုိ႔ မိန္႔မွာသည့္အတုိင္းပင္ ယင္းအခ်က္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သႆတဒိ႒ိ,ဥေစၦဒဒိ႒ိ ျဖစ္တတ္ေၾကာင္း, ကိုယ္ပုိင္ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ကုိသာ အားကုိးၿပီး ကုိယ္ေတြ႕အေထာက္အထားေလာက္နဲ႔သာ ႀကံၾကည့္လွ်င္ စာတတ္ပုဂၢိဳလ္ေတြမွာလဲ ဒီအခ်က္ကုိ သေဘာေပါက္ဖုိ႔ ခက္ေနတတ္ေၾကာင္း, ႐ုပ္၀ါဒသမားတုိ႔၏ အေတြးအေခၚေတြကုိေလ့လာမိလွ်င္ ၎တုိ႔၏ တပည့္ျဖစ္သြားတတ္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ (ႏွာ ၇၈၊ ၇၉) ေ၀ဖန္ေဖာ္ျပၿပီးလွ်င္ သမၼသနဉာဏ္,ဥဒယဗၺယဉာဏ္ေရာက္ေနတဲ့ေယာဂီကစုတိနဲ႔ ပဋိသေႏၶျဖစ္ပုံကုိ ဒီလုိသိတယ္၊ ““ေလာကမွာ ေသတယ္ဆုိတာလဲ ႐ႈမွတ္ရတဲ့စိတ္ကေလး ေပ်ာက္သြားတာမ်ဳိးပဲ၊ ယခု ႐ႈမွတ္ေနယင္း ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတဲ့ စိတ္ကေလးလုိပင္ ေနာက္ဆုံး စိတ္ကေလးေပ်ာက္သြားတာျဖစ္မွာပဲ၊ ဘ၀သစ္ျဖစ္တယ္ ဆုိတာလဲ ယခုမွတ္သိရတဲ့ စိတ္ကေလးေတြ အသစ္အသစ္ျဖစ္ေပၚလာတာမ်ဳိးျဖစ္မွာပဲ၊ ေသတာလဲ ေနာက္ဆုံးစိတ္ တစိတ္ပဲ၊ ဘ၀သစ္ျဖစ္တာလဲ အစဆုံးစိတ္ တစိတ္မွ်ပဲလုိ႔ ဒီလုိသေဘာေပါက္ၿပီး သိသြားပါတယ္””ဟု ျပဆုိထားေပသည္။ (ႏွာ ၈၀)။
ထုိ႔ျပင္ စိတ္၀ိညာဏ္ေၾကာင့္ နာမ္႐ုပ္ျဖစ္ေပၚသည္ဟု ဆုိရာ၌ ““ယခု စဥ္းစားၾကည့္ပါ၊ ျမင္တယ္ဆုိယင္ ျမင္ရတဲ့
အာ႐ုံကုိ ေကာင္းတဲ့အေန မေကာင္းတဲ့အေနအားျဖင့္ ခံစားမႈလဲ ပါ၀င္ေနပါတယ္၊ အဲဒါဟာ ေ၀ဒနာပဲ၊ ျမင္ရတဲ့အာ႐ုံကုိ မွတ္သားတဲ့သေဘာလဲ ပါ၀င္ေနတာပဲ”” စသည္ျဖင့္ (ႏွာ-၁၃၆) စိတ္၀ိညာဏ္ေၾကာင့္ ေ၀ဒနာ သညာစေသာ နာမ္ျဖစ္ပုံကုိ ကုိယ္ေတြ႕ ဉာဏ္ေတြ႕ ေရာက္ေအာင္ ေဟာထားေပသည္၊ ထုိ႔ျပင္ ““လက္ေျခကုိ ေကြးခ်င္တဲ့စိတ္ျဖစ္ယင္ ေကြးတဲ့႐ုပ္ ျဖစ္လာတယ္၊ဆန္႔ခ်င္တဲ့စိတ္ျဖစ္ယင္ ဆန္႔တဲ့႐ုပ္ ျဖစ္လာတယ္”” စသည္ျဖင့္ (ႏွာ-၁၃၈) စိတ္၀ိညာဏ္ေၾကာင့္ ႐ုပ္ျဖစ္ပုံကုိလည္း ကုိယ္ေတြ႕ ဉာဏ္ေတြ႕ ေရာက္ေအာင္ ေဟာထားေပသည္၊ ယင္းသုိ႔ စိတၱဇ႐ုပ္ကုိ သိျခင္းျဖင့္ ပဋိသေႏၶ ကာလကလည္း စိတ္၀ိညာဏ္ေၾကာင့္ ႐ုပ္ျဖစ္ခဲ့သည္ကုိ မွန္းဆ၍ သိႏုိင္ေၾကာင္း အ႒ကထာႏွင့္အညီလည္း ျပဆုိထားေပသည္ (ႏွာ-၁၂၉၊ ၁၃၀)၊ ဤသုိ႔စသည္ျဖင့္ ကုိယ္ေတြ႕ျဖင့္ ႏႈိင္းခ်ိန္ႏုိင္ေအာင္ ျပဆုိထားခ်က္တုိ႔ကုိလည္း ဤပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားေတာ္ႀကီး စာအုပ္၀ယ္ ေနရာေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔၌ ေတြ႕ရပါလိမ့္မည္။
ဘာ၀နာမယဉာဏ္ျဖင့္လည္း သိနားလည္ေစျခင္း
အမွတ္ (၇)အရ ထူးျခားခ်က္ကုိ အႁမက္မွ် ေဖာ္ျပရလွ်င္ အတကၠာ၀စေရာ-မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ကုိ ႀကံဆ႐ုံမွ်ျဖင့္ မေရာက္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ဆုိရာမွာ ႀကံဆ႐ုံမွ်ျဖင့္ မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ကုိ သိဖုိ႔ဆုိတာမေျပာနဲ႔ ၀ိပႆနာအသိမ်ဳိးေတာင္ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း,၀ိပႆနာထဲမွာ ေအာက္ထစ္ဆုံးျဖစ္တဲ့ နာမ႐ူပ ပရိေစၦဒဉာဏ္ေတာင္ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္းမ်ားကုိ ျပဆုိၿပီးလွ်င္ သတိပ႒ာန္ေဒသနာနည္းအရ ျဖစ္ခုိက္႐ုပ္နာမ္ကုိ မျပတ္လုိက္ၿပီးမွတ္ေနမွ သမာဓိဉာဏ္ အားျပည့္တဲ့အခါ နာမ္နဲ႔႐ုပ္ကုိ ပုိင္းျခားသိတဲ့ နာမ႐ူပပရိေစၦဒဉာဏ္စေသာ ၀ိပႆနာဉာဏ္မ်ားျဖစ္ပုံကုိ ျပဆုိထားသည္မွာ အထူးမွတ္သားဖြယ္ ေကာင္းလွပါေပသည္ (ႏွာ-၉)။
ထုိ႔ျပင္ သစၥာေလးပါးကုိ မသိတာက အ၀ိဇၨာ-စသည္ျဖင့္ သုတမယ, စိႏၲာမယဉာဏ္ျဖစ္ေအာင္ ပါဠိအ႒ကထာတုိ႔
ႏွင့္တကြ ျပဆုိသည့္ျပင္ ““မ႐ႈမမွတ္တဲ့အတြက္ အ၀ိဇၨာက သိ႐ုိးသိစဥ္အတုိင္း ဒါက လူပဲ ေယာက်္ားပဲ မိန္းမပဲ လက္ပဲ ေျခပဲမ်က္ႏွာပဲစသည္ျဖင့္ အလြဲေတြသိေနတာကုိ (အ၀ိဇၨာက) ဖုံးတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္””စသည္ျဖင့္ ဘာ၀နာမယဉာဏ္ မ႐ွိေသာသူမွာ အ၀ိဇၨာျဖစ္ပုံကုိလည္း ေဖာ္ျပထားေပသည္ (ႏွာ-၂၇)၊ ထုိ႔ျပင္ ““ေဖာင္းတယ္ ပိန္တယ္ စသည္ျဖင့္မွတ္ေနယင္း ကုိယ္ထဲမွာတေနရာရာက ယားတာေပၚယင္ အဲဒီယားတဲ့ သေဘာကေလးကုိ ယားတယ္ ယားတယ္လုိ႔ သူ႕အလုိလုိပဲ သိလ်က္ သိလ်က္ျဖစ္ေနတယ္၊ ယားတဲ့ေနရာက လက္ ေျခ ေခါင္း ကုိယ္ရယ္လုိ႔ ပကတိသိေနက် ပုံသဏၭာန္နိမိတ္ေတြလဲ မေပၚလာဘူး၊ငါယားတယ္လုိ႔လဲႏွလုံးမသြင္းမိဘူး၊ ယားတဲ့ အခံခက္တဲ့ သေဘာကေလးေတြသာ ဆက္ကာ ဆက္ကာေပၚေနတယ္၊ အဲဒါကေလးလဲ တည္ၿမဲေနတာရယ္လုိ႔မ႐ွိဘူး၊ မွတ္ယင္း မွတ္ယင္းေပ်ာက္ေပ်ာက္ သြားတာကုိသာ ေတြ႕ရတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ မၿမဲတဲ့ တရားေတြပဲဆုိတာ ကုိယ္ပုိင္ဉာဏ္နဲ႔ ေတြ႕ၿပီးထင္႐ွားသိရတယ္”” စသည္ျဖင့္ ဘာ၀နာမယဉာဏ္ေၾကာင့္ အ၀ိဇၨာကင္းပုံကုိလည္း ေဖာ္ျပထားေပသည္ (ႏွာ-၂၈-၂၉)။
ဤနည္းျဖင့္ ဘာ၀နာမယဉာဏ္ ျဖစ္သင့္ရာဟူသမွ်၌ သုတမယ, စိႏၲာမယမွ်သာ မဟုတ္ပဲ ဘာ၀နာမယဉာဏ္ျဖစ္ပုံ, ဘာ၀နာဉာဏ္ျဖင့္ သိပုံမ်ားကုိလည္း ေဖာ္ျပထားသည္ကုိ ေတြ႕ရပါလိမ့္မည္။
ၾကည့္႐ႈေလ့လာျခင္း၏ အက်ဳိး
ထုိ႔ေၾကာင့္ ဤ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ႀကီးကုိ ၾကည့္႐ႈေလ့လာလွ်င္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ သေဘာသဘာ၀တုိ႔ကုိ ပါဠိ
အ႒ကထာဋီကာတုိ႔၌ ျပဆုိထားသည့္အတုိင္း ေကာင္းစြာသိနားလည္၍ သုတမယဉာဏ္လည္း ျဖစ္ပြါးမည္၊ စိႏၲာမယဉာဏ္လည္းျဖစ္ပြါးမည္၊ ယင္းဉာဏ္ ၂-ပါးကုိ အေျခခံျပဳ၍ ျဖစ္ခုိက္႐ုပ္နာမ္ကုိ ႐ႈမွတ္ပြါးမ်ားလွ်င္ ဘာ၀နာမယဉာဏ္လည္း ျဖစ္ပြါးမည္မွာ ယုံမွားဖြယ္မ႐ွိျဖစ္ေပသည္၊ ဘာ၀နာမယ ၀ိပႆနာဉာဏ္ ရင့္သန္ျပည့္စုံေသာအခါ မဂ္ဉာဏ္ ဖုိလ္ဉာဏ္ျဖင့္ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳရမည္မွာ မုခ်ဧကန္ အမွန္မလြဲပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
နိဂုံးခ်ဳပ္
သုိ႔ျဖစ္၍ သပၸဳရိသအေပါင္း သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔သည္ဤပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ႀကီးစာအုပ္ကုိ ေစ့ေစ့စပ္စပ္
ေသေသခ်ာခ်ာ ၾကည့္႐ႈေလ့လာေသာအားျဖင့္ အလြန္နက္နဲေသာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သုတမယဉာဏ္ကုိလည္း ပြါးႏုိင္ၾကပါေစ၊ ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ေသာအားျဖင့္ စိႏၲာမယဉာဏ္ကုိလည္း ပြါးႏုိင္ၾကပါေစ၊အေၾကာင္းအက်ဳိးဆက္စပ္လ်က္ မျပတ္ျဖစ္ေနေသာ ခႏၶာငါးပါး ႐ုပ္နာမ္တရားတုိ႔ကုိ ႐ႈမွတ္ေသာအားျဖင့္ ဘာ၀နာမယ၀ိပႆနာဉာဏ္ကုိလည္း အျပည့္အစုံျဖစ္ပြါးေစကာ အရိယမဂ္ဉာဏ္ ဖုိလ္ဉာဏ္တုိ႔ျဖင့္ အ၀ိဇၨာသခၤါရစေသာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားတုိ႔၏ လုံး၀ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကုိ လ်င္ျမန္စြာ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ၾကပါေစေသာ္။
အ႐ွင္ပ႑ိတာဘိ၀ံသ
သာသနာ့ရိပ္သာ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕။
၁၃၂၉-ခုတေပါင္းလဆန္း (၈) ရက္။
(“အ႐ွင္ပ႑ိတာဘိ၀ံသ(ေရႊေတာင္ကုန္းသာသနာ႔ရိပ္သာ)”၏သီလဂုဏ္,သမာဓိဂုဏ္,ပညာဂုဏ္,တို႔ကိုပူေဇာ္ၾကည္ညိဳေသာအားျဖင့္ဆရာေတာ္ေရးသားသည့္တရားေတာ္တစ္ပုဒ္ကိို,ျပန္လည္,မွ်ေ၀,ဓမၼဒါနျပဳျခင္း
ျဖစ္ပါသည္)